Itadakimasu là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của câu nói này trước khi ăn
Itadakimasu là gì? Nguồn gốc của Itadakimasu bắt nguồn từ đâu? Ý nghĩa của từ này như thế nào trong văn hóa Nhật Bản. Câu nói này thường được người Nhật nói trước bữa ăn, kèm theo hành động chắp tay kính cẩn. Đây được xem là phép lịch sự, cách người nói cảm ơn vì bữa ăn. Tuy nhiên, đây không chỉ đơn thuần là lời cảm ơn vì có được bữa ăn ngon
Sau đây hãy cùng Du học Aloha tìm hiểu thêm về nét văn hóa đẹp này của Nhật nhé!
Itadakimasu là gì?
Itadakimasu được hiểu theo nghĩa là “Mời ăn”, “Cảm ơn vì bữa ăn” hay “Chúc ăn ngon miệng”. Tuy nhiên, ý nghĩa sâu xa của câu nói này là bày tỏ sự biết ơn với những vị Thần, cảm ơn thiên nhiên đã ban tặng thực phẩm, cảm ơn những người nông dân đã vất vả trên cánh đồng và cảm ơn những người chế biến và cả những người phục vụ món ăn.
Itadakimasu này được rút gọn từ câu: “あなたの命を、わたくしの命にさせていただきます”, trong đó:
- あなたの nghĩa là của bạn
- 命 nghĩa là sự sống, sinh mệnh
- わたくし là cách nói khiêm nhường của わたし
- させていただきます là thể khiêm nhường của させてもらう nghĩa là xin phép đối phương được làm gì đó, hoặc thể hiện sự biết ơn.
Câu nói trên có thể dịch là “Xin cảm ơn vì sự sống của bạn đã nuôi sống tôi.”
Itadakimasu gói trong đó sự trân trọng với không chỉ tự nhiên, mà với cả công sức của những người đã tạo ra những món ăn – “Tôi rất cảm kích và xin được nhận bữa ăn này” – có lẽ đó mới là câu diễn tả đủ ý nghĩa của Itadakimasu. Chú ý rằng ngoài người nấu ăn thì những người nông dân ngày ngày ra đồng, trồng trọt hay những ngư dân đánh cá cũng nhận được sự biết ơn đó
Ngày nay, “Itadakimasu” trở thành phong tục không thể thiếu trước bữa ăn và là một trong những chuẩn mực đánh giá đạo đức của con người trong quan niệm của người Nhật.
Nguồn gốc của câu nói Itadakimasu
Câu nói Itadakimasu trong tiếng Nhật được cho là bắt nguồn từ một số vùng nước Nhật từ sau thời Meiji (1913), đó là cách nói mà các quý tộc sử dụng trước khi dùng bữa .
Với sự phát triển của truyền hình những bộ phim về chủ đề gia đình bắt đầu phổ biến và cụm từ này cũng dần xuất hiện nhiều hơn.
Vào thời Showa thứ 7, các trường tiểu học tại Shimane đã phục vụ bữa trưa cho các học sinh thì bài đồng dao được các em nhỏ hát trước bữa ăn.
「箸とらば、天地御代の御恵み、親や師匠の恩を味へいただきます」
(Hãy cầm đũa lên, thưởng thức hương vị món quà của trời đất và công ơn cha mẹ, thầy cô).
Ngoài ra, một số cuốn sách của Nhật cũng được xuất bản nhằm đưa “lời chào trước bữa ăn” này vào để giáo dục trẻ em. Ngày nay, Itadakimasu trở thành phong tục không thể thiếu trước bữa ăn và là một trong những chuẩn mực đánh giá đạo đức của con người trong quan niệm của người Nhật.
Ý nghĩa của Itadakimasu
Itadakimasu còn được biết là khiêm nhường ngữ của từ Itadaku – いただく với nghĩa gốc là “đặt lên đầu”. Vào thời Trung đại, người Nhật thường giơ tay lên cao qua đầu khi nhận đặc ân của người trên ban xuống, thể hiện sự kính cẩn biết ơn.
Câu nói này cũng thể hiện ảnh hưởng của Phật giáo trong đời sống Văn hóa của người Nhật. Xuất phát từ hành động đưa tay lên cao để đón nhận đồ cúng, biểu hiện lòng biết ơn tới những người đã cho mình đồ ăn, với những đồ ăn mà mình được nhận.
Itadaku cũng là khiêm nhường ngữ của 3 động từ:
- Taberu – 食べる: Ăn
- Nomu – 飲む: Uống
- Morau – 貰う: Nhận
Ý nghĩa của câu nói Itadakimasu bao gồm: Cảm ơn vì bữa ăn, xin phép được ăn cơm, mời cả nhà dùng bữa hoặc là cùng ăn thôi.
Sự biết ơn của Itadakimasu dành cho những người đầu bếp đã bỏ thời gian, công sức ra để nấu những món ăn ngon cho chúng ta thưởng thức, những sinh vật đã hy sinh để tạo ra được bữa ăn này, từ hạt gạo, nước tương, đến rau, cá, thịt… Dành lời cảm ơn tới Mẹ thiên nhiên đã ban cho chúng ta lương thực hay cho chính bản thân người ăn, nhắc nhở mình phải ăn hết và ăn thật ngon những đồ ăn được nấu….
Trước khi ăn, các bạn hãy ngồi ngay ngắn trước bàn và chắp hai tay lại cúi đầu nói Itadakimasu và sau bữa ăn hãy nói Gochisousama desu – ご馳走様です với ý nghĩa cảm ơn vì bữa ăn thực sự rất ngon.
Cách thể hiện khi nói Itadakimasu
Để thể hiện lòng cảm ơn chân thành, khi nói Itadakimasu, người Nhật thường kèm theo hành động chắp tay.
Cách thực hiện như sau:
- Bạn ngồi ngay ngắn trước bàn và chắp hai tay lại, cúi đầu nói Itadakimasu
- Nếu cầm đũa thì phải đặt ngang đôi đũa, kẹp ở hai ngón cái, chắp tay và nói Itadakimasu
Tại sao người Nhật nói Itadakimasu trước bữa ăn?
Lý do mà trước khi ăn người nhật nói Itadakimasu:
Hơn cả lời cảm ơn
Itadakimasu không chỉ là một lời cảm ơn đơn thuần, một hình thức chúc ăn ngon, mà nó là một sự kính cẩn lặng lẽ thông qua khiêm nhường ngữ của từ “itadaku” – nghĩa gốc là “đặt lên đầu“. Trong văn hóa Nhật, cái gì ở cao đều đẹp, đều quý, nên hành động nâng lên đầu là mức độ cao nhất của sự quý trọng.
Ý nghĩa triết học sâu sắc của Itadakimasu
Người Nhật có quan niệm “Trên mỗi hạt gạo có 7 vị thần”. Với họ, vạn vật hữu linh. Từ cỏ cây, trăng sao, chim muông, hoa lá sau khi chết đều sẽ trở thành “thần”. Họ cho rằng những sinh mệnh đã cống hiến thân mình để trở thành thức ăn cho con người đều là những vị thần đáng tôn kính. Vì thế, việc trân quý đồ ăn cũng chính là trân quý sự chăm sóc và bảo hộ của Thần dành cho con người.
Bên cạnh đó, người Nhật cũng có quan niệm rằng ăn không phải là việc hưởng thụ mà là việc cho đi. Dù bạn ăn mặn hay ăn chay, trước khi đặt lên đĩa, nó đã từng là một sinh mệnh sống động.
Để duy trì sự sống cho con người, một sinh mệnh khác buộc phải hy sinh, và vòng tuần hoàn đó cũng tương tự như chuỗi thức ăn trong lý luận phương Tây, từ đó tạo nên vận động không ngừng của thế giới. Bởi vậy, không có gì ngạc nhiên khi chúng ta trao đi những cử chỉ ân cần hay sự cảm ơn đối với vạn vật đã nuôi sống chúng ta.
Câu nói Itadakimasu cảm ơn đến ai?
Khi đứng trước bữa ăn, người Nhật sẽ nhớ đến ý nghĩa triết học sâu sắc của cho và nhận. Từ đó, hướng sự kính cẩn tới vạn vật, từ tự nhiên cho đến con người.
Nguyên liệu tự nhiên
Itadakimasu là sự biết ơn những sinh vật đã hy sinh để tạo ra bữa ăn cho con người. Đó có thể là thịt cá , cũng có thể là hạt gạo trong bát cơm, hạt đậu nành trong nước tương, thậm chí chỉ là một hạt muối mè. Khi đã xuất hiện trên trái đất này, vạn vật đều có sự sống và cần được tôn trọng, biết ơn khi sử dụng.
Đồng thời, khi nói Itadakimasu, người Nhật cũng tự nhắc nhở mình phải ăn thật ngon và ăn cho hết. Lãng phí thức ăn, vì thế, được xem là sự xúc phạm với những sinh mệnh tự nhiên kia. Vì thế, đôi khi Itadakimasu cũng được dịch nôm na là “Tôi sẽ ăn thật ngon ạ!“.
Người góp phần làm ra món ăn
Dĩ nhiên, để thịt cá và rau củ trở thành món ăn ngon, không thể không có yếu tố con người. Nói “itadakimasu” trước bữa ăn cũng nhắc nhở chúng ta phải hướng đến những đóng góp vô hình ấy. Hãy tưởng tượng, một chú cá phải trải qua nhiều khó khăn thế nào dể đến được bàn ăn của bạn.
Từ lòng biển đến tàu đánh cá, từ tàu đánh cá ra chợ, rồi từ chợ tới nhà hàng hoặc bàn ăn gia đình. Quá trình ấy là thành quả lao động của hàng trăm con người mà bạn không biết tên, nhưng nếu không có họ, bạn chẳng thể nào có nổi một bữa ngon.
Itadakimasu còn là lời cảm ơn đến những người nông dân, ngư dân, bán hàng, người vận chuyển, v.v… trong hệ thống khổng lồ của xã hội loài người.
Người thiết đãi bữa ăn
Cuối cùng, đừng bao giờ quên biết ơn những điều tốt đẹp ngay trước mặt. Khi tới nhà ai và được thiết đãi, điều đầu tiên bạn phải nói trước bữa ăn chính là itadakimasu, với ý nghĩa rất đơn giản và thực tế: Cảm ơn đã cho tôi thức ăn, tôi sẽ kính trọng và ăn thật ngon.
Sự kính trọng này không chỉ hướng đến gia chủ, mà còn dành cho người bán hàng và đầu bếp ở nhà hàng nữa. Miễn là người nấu ăn cho bạn, thì đó đã là một sự “cho” cần phải khắc ghi trong lòng.
ごちそうさまです（Gochisousamadesu）
Khi dùng bữa xong, họ sẽ chấp tay để kết thúc bữa ăn với câu “Gochisousama”. Câu nói này có thể được hiểu đơn giản là “Cảm ơn vì bữa ăn ngon miệng”, nhằm thể hiện sự biết ơn và trân trọng dành cho người đã cất công chuẩn bị bữa ăn phong phú cũng như cảm ơn một lần nữa những món ăn ngon mà tạo hoá đã mang đến cho con người.
Trên đây là thông tin về Itadakimasu là gì mà Du học Aloha đã tổng hợp và gửi tới các bạn. Hy vọng qua nội dung trên các bạn sẽ hiểu hơn về văn hóa trước khi ăn uống của Nhật Bản
Có thể bạn quan tâm:
